Chó là loài vật có tính sống tập thể, giống như người. Cả hai cũng giao tiếp qua nét mặt. Sự hiểu biết giữa con người và loài chó đã được nghiên cứu tại Đại học Helsinki[1] vài năm trước đây.
Trừ khi cáu giận, khuôn mặt của mèo luôn hiển thị các kết quả cơ bản khó hiểu. Vậy một con mèo có thể hiểu được những biểu hiện của con người không? Theo một nghiên cứu gần đây, có một cách con người và con mèo có thể giao tiếp với nhau bằng nét mặt. Thói quen phổ biến của mèo là nhìn chằm chằm một cách vô cảm và nhìn chằm chằm kết thúc chậm bằng nháy một hoặc cả hai mắt cũng thường gặp.
Nghiên cứu đầu tiên
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng một người chủ nheo mắt sẽ làm tăng khả năng mèo cũng bắt đầu nheo mắt. Trong các thí nghiệm tiếp theo, người chủ được thay thế bằng một nhà khoa học ẩn danh với mèo. Khi nhắm hờ mắt anh ấy chìa tay ra cho mèo, điều đó làm tăng hứng thú tiếp cận bàn tay của mèo.
Theo Karen McComb, giáo sư khoa học hành vi động vật, nhiều người nuôi mèo không ngạc nhiên trước kết quả, nhưng trước đây chưa có nghiên cứu tương tự nào được thực hiện. McComb kêu gọi mọi người kiểm tra mèo của họ, hoặc mèo mà họ tình cờ gặp xem chúng phản ứng như thế nào khi họ nheo mắt và sau đó nhắm lại trong vài giây.
Nếu mèo cũng làm như vậy, đó là một cuộc trò chuyện, McComb khuyến khích.
So với chó, mèo ít được nghiên cứu hơn. Các kỹ năng nhận thức xã hội của mèo, theo cách chúng diễn giải các tình huống khác nhau, vẫn chưa được biết đến nhiều. Trí thông minh xã hội của mèo chỉ mới bắt đầu được nghiên cứu khoa học trong những năm gần đây. Các nghiên cứu chỉ ra rằng các kỹ năng xã hội của mèo thường không thua kém chó dù chúng biểu hiện khác nhau.
Ádám Miklósi, một nhà nghiên cứu về phong tục học nhận thức, hay khoa học hành vi động vật tại Đại học Budapest (Hungary), là người đầu tiên nghiên cứu sự khác biệt về hành vi trong cách chó và mèo giao tiếp với con người cách đây 15 năm[2].
Đầu tiên, ông kiểm tra xem mèo hay chó sẽ tìm thức ăn theo hướng chủ nhân đang chỉ bằng ngón tay của mình. Cả hai đều tìm thấy. Trong các thí nghiệm sau đó, con vật biết nơi cất giấu thức ăn, nhưng người chủ thì không. Việc đánh thức sự chú ý đến thức ăn của con vật thành công với chó hơn là với mèo.
Vào năm 2017, một nghiên cứu của Kristyn Vitale từ Đại học Oregon (Hoa Kỳ)[3] cho thấy rằng đối với mèo giao tiếp với con người thú vị hơn hơn là thức ăn hoặc đồ chơi. Kết quả trong các thí nghiệm là giống nhau đối với cả mèo nuôi và mèo tìm được.
Năm ngoái, nhóm nghiên cứu đã phát hiện rằng mèo dành nhiều thời gian hơn cho người nếu họ chú ý đến chúng, chẳng hạn bằng cách nhấp ngón tay hoặc lặp lại tên của chúng.
Ngay cả phản ứng của mèo nhà cũng không bị ảnh hưởng bởi việc người đó là người quen hay người lạ, và những con mèo ở trại động vật thường cố gắng thu hút sự chú ý hơn nữa. Chúng nán lại vùng ngoại ô của những người tỏ ra thờ ơ lâu hơn mèo nhà.
Dựa trên các thí nghiệm tương tự trên chó, người ta kết luận rằng chó cực kỳ thích thú khi nhận thức và giải thích các cử chỉ và biểu hiện của con người bởi vì chó và người đã gắn bó với nhau từ rất lâu. Thời gian người sống chung với mèo ngắn hơn và không gần gũi, và mèo không được coi là hài lòng với sự chú ý của chúng theo cách khác với chó.
Qua phản ứng của nó, chó cho thấy nó nhận biết được lời nói của con người, cả từ ngữ và âm điệu. Vài năm trước, một nghiên cứu hình ảnh não của Hoa Kỳ cho thấy một con chó có thể hiểu ngay cả những từ của người không quen thuộc với nó có nghĩa là gì.
Hành vi xã hội của mèo khác với những cách mà con người dễ hiểu được.
Khi người chủ về nhà và mèo chơi một mình hoặc cuộn tròn để ngủ, điều đó không có nghĩa là thờ ơ với chủ, mà ngược lại, Vitale nói. Theo anh, phản ứng là một thông điệp của tình cảm. Mèo bình tĩnh lại sau khi hài lòng thấy người thân quen và an toàn của nó đang ở nhà. Các nghiên cứu khác trong những năm gần đây đã chỉ ra rằng mèo cũng biết cách theo dõi hướng nhìn của người để xem có gì thú vị ở đó. Kỹ năng đó vốn dĩ rất hiếm ở động vật[4].
Mèo có thể bắt chước
Một nghiên cứu[5] vào mùa thu năm nay tại Đại học Budapest đã phát hiện ra rằng, giống như chó, mèo có thể thay đổi hành vi của nó phù hợp với hành vi của con người, như đã đề xuất trong một nghiên cứu trước đây của Ý. Trước đây, trong danh sách các loài động vật có kỹ năng đã được xác định như vậy chỉ có cá kiếm, cá heo, khỉ lớn, voi và chim ác là.
Một nghiên cứu của Hungary được công bố trên tạp chí Animal Cognition[6], cho thấy rằng mèo cũng có khả năng nhận thức để bắt chước hành động của một loài động vật khác một cách có chủ ý.
Các nhà nghiên cứu đã đi đến kết luận về một con đường vòng. Ban đầu, họ điều tra xem liệu con mèo có học cách tuân theo các mệnh lệnh bằng lời nói, chẳng hạn như quay từ bên này sang bên kia hay không – đó là mẹo điển hình được dạy cho chó.
Trước sự ngạc nhiên của các nhà nghiên cứu, con mèo mà họ đã thử này không cần lệnh. Nó biết cách bắt chước hành vi của người. Nó mở ngăn kéo, xoay người, đưa tay chạm vào món đồ chơi, và yên vị ở vị trí như con người. Có tổng cộng 18 động tác. Con mèo lặp lại chúng đúng hơn 80%.
Các nhà nghiên cứu đưa ra kết luận rằng mèo có khả năng suy luận bộ phận cơ thể nào của nó tương ứng với bộ phận nào trên cơ thể người, bàn chân trước, v.v. và khả năng sử dụng chúng theo cách tương tự.
Hiệp hội Bảo vệ Động vật Phần Lan (SEY) vừa xuất bản cuốn từ điển Mèo-Người-Mèo[7].
Theo Tầm Nhìn
