Báo cáo Quốc hội về dư luận xung quanh sách tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh Diều, tại văn bản ký ngày 22.10 của Bộ GD-ĐT, cho biết để triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ trưởng GD-ĐT đã phê duyệt 5 bộ sách giáo khoa (SGK), trong đó có bộ sách Cánh Diều, để các địa phương, cơ sở giáo dục lựa chọn, đưa vào giảng dạy.
SGK môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều là 1 trong số 46 quyển SGK lớp 1 được phê duyệt vừa qua.
Tất cả các quyển SGK được Bộ phê duyệt đều được các nhà trường tổ chức cho giáo viên, tổ bộ môn nghiên cứu đề xuất, thành lập hội đồng đánh giá và quyết định lựa chọn phù hợp với điều kiện triển khai thực hiện tại trường (bộ sách Cánh Diều chiếm 32% trong tổng số SGK lớp 1 được các nhà trường trong cả nước lựa chọn).
Bộ GD-ĐT đánh giá đây là “thành công bước đầu” của chủ trương xã hội hóa biên soạn SGK, không còn sự độc quyền trong xuất bản, phát hành SGK như trước đây.
Trước phản ánh về việc SGK môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều (sách của Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP.HCM, do GS Nguyễn Minh Thuyết chủ biên) có một số nội dung chưa phù hợp, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã yêu cầu Hội đồng quốc gia thẩm định SGK môn Tiếng Việt lớp 1 (Hội đồng thẩm định) rà soát, kiểm tra, kết luận cụ thể.
Dựa trên kết quả báo cáo của Hội đồng thẩm định, Bộ GD-ĐT đã làm việc với Hội đồng thẩm định, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP.HCM và tác giả. Tất cả các bên liên quan đều thống nhất tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý để chỉnh sửa SGK cho phù hợp hơn.
Cụ thể, chỉnh sửa, bổ sung ngữ liệu để giáo viên có thể thay thế một số đoạn/bài đọc cho phù hợp hơn với học sinh lớp 1 như bài “Cua, cò và đàn cá” trang 115, bài “Hai con ngựa” trang 157, bài “Lừa, thỏ và cọp” trang 163,…; thay thế một số từ ngữ khó hiểu, ít dùng như từ “nhá”, “nom”, “quà… quà”, “chén”,…
Hội đồng thẩm định cũng đề nghị tác giả khi chọn văn bản thay thế không sử dụng truyện ngụ ngôn hoặc các đoạn/bài “đa nghĩa”, nên lựa chọn đoạn/bài trong kho tàng văn học Việt Nam.
Bộ GD-ĐT đã yêu cầu nhà nhà xuất bản và tác giả khẩn trương xây dựng phương án chỉnh sửa, hiệu đính để kịp thời, thuận lợi cho giáo viên tổ chức các hoạt động dạy học.
Trước mắt, Bộ GD-ĐT có hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên sử dụng các ngữ liệu được thay thế, bổ sung để thực hiện hoạt động dạy học các bài nằm trong chương trình học kỳ 1. Việc điều chỉnh, bổ sung các nội dung trong SGK sẽ phải báo cáo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT xem xét phê duyệt trước ngày 15.11.
Mặc dù cho biết “việc chỉnh sửa/hiệu đính SGK vẫn thường xuyên được thực hiện đối với các SGK trước đây”, nhưng Bộ GD-ĐT thừa nhận, “việc để xảy ra bức xúc trong dư luận xã hội về một số điểm chưa phù hợp trong SGK môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều có trách nhiệm của Bộ GD-ĐT, Hội đồng thẩm định và tác giả”.
Hai “trách nhiệm” được Bộ nhắc tới trong báo cáo là “công tác truyền thông về việc triển khai thực hiện chương trình, SGK mới chưa tốt”, và “việc phản hồi các phản án về những điểm chưa phù hợp trong SGK môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều còn chưa kịp thời”.
Để tiếp tục ghi nhận các thông tin phản ánh về triển khai chương trình, SGK mới, Bộ GD-ĐT cho biết sẽ mở rộng các kênh đóng góp ý kiến để nắm bắt thông tin trên diện rộng, đa chiều từ giáo viên, cán bộ quản lý, các nhà khoa học và người dân.
Trên cơ sở các ý kiến phản ánh, Bộ sẽ nghiên cứu để kịp thời đề ra các giải pháp bổ sung trong quá trình chỉ đạo tổ chức thực hiện. Bên cạnh đó, Bộ cũng đã chỉ đạo rà soát tất cả các bộ SGK lớp 1 mới; chỉ đạo các Sở GD-ĐT có giải pháp hỗ trợ các nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh; đẩy mạnh thông tin, truyền thông nhàm tạo đồng thuận xã hội cao trong quá trình triển khai thực hiện chương trình, SGK giáo dục phổ thông mới.
Thực hiện Nghị quyết 122/2020/QH14 của Quốc hội, tới đây, Bộ GD-ĐT sẽ tổ chức tổng kết, rút kinh nghiệm quá trình xã hội hóa việc biên soạn, phát hành SGK lớp 1; tiếp tục chỉ đạo việc biên soạn, thẩm định SGK từ lớp 2 đến lớp 12 bảo đảm thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới theo trình quy định; hoàn thiện quy trình, chính sách biên soạn SGK phổ thông.
Theo Tầm Nhìn
